कला /साहित्य

छाड थोत्रा वार्गेनिङकै झटाराहरु

५ years अगाडि

सरकार सदै दन्ते बिचारले गर्दैन, सदैभरी देशमा नरसहारले गर्दैन। मिठो स्वर अनि लय राग हुँनुपर्छ, मात्रै बोके को त्यो गिटारले गर्दैन। छाड थोत्रा वार्गेनिङकै झटाराहरु, बिना धारका त्यो औजारले गर्दैन। भन्छन मुखले जेपनि तार लगाऔ, नियति बिनाको काँडे तारले गर्दैन। आकासमा बादलनै छैन भने पछि, बर्षा रिम झिम त्यो असारले गर्दैन। सुगन्ध गुलाबमा हुँन्छ थाहाछ […]

कला /साहित्य

सुरेन्द्रका सात साइनो

५ years अगाडि

१. बेचैन छ बगर मातेको देख्छु अधर पवित्र देखिन्छ सगर २. कस्तो देखें सपना ? बिथोलियो मेरो निन्द्रा ! काँधमाथि देशको लास !! ३. हुँदैन होला पूरा भगवानको बर्दान कलियुग सैतानी याम । ४. ति सिहंको लडाइ चढ्नलाई घुम्ने कुर्सी किन ढल्दैन बडा कुर्सी ? ५. आफ्नै भविष्य कोर्यौ यी पसिना पनि सोर्यौ खुसुक्क किड्नीपनि […]

कला /साहित्य

सपना!भाग२(कथा)

५ years अगाडि

सुरेशकुमार पान्डे। आगनमा बुहारीहरुको कच-कच र त्यही बिषयमा छोराहरुको मन मोटावा लाई नियालेर भर्खर भित्र पसेकी सिलाअहिले शुभमको आँखामा आँखा मिलाउँदा भावुक हुँदै आँखा टिल मिल टिल मिल पार्छे।सिला को अनुहारमा परेको कालो बादल जस्तै प्रतिबिम लाई भापेको शुभमका आँखापनि उस्तै हुँन्छन।तर चस्माको भित्र डिल-डिल सम्म आएको आँशु भने झर्न सकेनन। यति बेला उनिहरुको आँखामा […]

कला /साहित्य

भानु जयन्ती,दुई शब्द

५ years अगाडि

सुरेशकुमार पान्डे। आज आदि कवी भानु भक्तको जनम जैञ्ति भयकोले दुई चार शब्द भानु भक्तको नाममा लेख्ने मन लाग्यो। नेपाली भाषाका प्रथम कवी भानु भक्तको बारेमा थोरै भयपनि चर्च गर्दा अशान्द्रभिक नहोला!भानुभक्त बि.स.१८७१मा हाल तनहुँ जिल्लाको चुँदी रम्घा भन्ने ठाउँमा २९अषाढमा एउटा हुँने खाने परिवारमा जन्मेका थिए।उनि बह्रामण परिवारमा जन्मेकाले धार्मिक,साँस्कृतिक अनुसाशनमा शिक्षादिक्षा पालन पोषण […]

कला /साहित्य

आदिकवि भानुभक्तको २०७औँ जन्मजयन्ती मनाइँदै

५ years अगाडि

नेपाली साहित्यका आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २०७ औँ जन्मजयन्ती आज देश तथा विदेशका विभिन्न स्थानमा समेत विविध कार्यक्रमको आयोजना गरी मनाइँदैछ । सरल नेपाली भाषामा लेखिएको अयोध्याका राजा रामको जीवनीलाई भावानुवादसहितको ‘रामायण’ प्रस्तुत गरेर भानुभक्तले नेपाली जनतालाई ठूलो गुन लगाएका छन् । उनले लेखेको रामायण अहिले पनि नेपालीको घरघरमा सस्वर लय हालेर पाठ गरिन्छ । पृथ्वीनारायण […]

समाज

सन्दर्भ भानु जयन्ती: भानुभक्तको जन्मकुण्डली विवाद र देहावसान

५ years अगाडि

आदिकवि भानुभक्त आचार्यको जन्मकुण्डलीमा लेखेअनुसार उनको नाउँ देवीभक्त आचार्य थियो । यो बेहोरा उनकी नातिनी विष्णुमायाको ‘भानुभक्त मणिमाला’का कवि परिचयअन्तर्गत प्रस्तुत भएको छ । भानुभक्तले आफ्नै जन्मकुण्डलीबारे कविता लेखेको आधारमा भानुभक्तको शेषपछिको पौने एक शताब्दी भुक्तान हुन लाग्ने बखतमा यस प्रकारका जन्मकुण्डली र सोबारेकै भानुभक्तको कविता कसरी प्राप्त हुन सके ? यी बेहोरा वास्तविक हुन् […]

कला /साहित्य

अंग्रेजौँ कि तलवारका ढाल थे हम

५ years अगाडि

अंग्रेजौँ कि तलवारका ढाल थे हम, तभि जीतके लिए बेमिशाल थे हम। आजाद कराया हमने मिलकर देश, जबभी जरुरतपडी गढवाल थे हम। बृटिश साम्राज्यको उखाड्ने केलिए, शंघर्ष के मैदान मे नैनिताल थे हम। जब मैदान मे गए बहादुरी के साथ, अंग्रेजौँ केलिएतो महाकाल थे हम। एक ने दश दशको मार गिराया था, भुक और प्याससे […]

कला /साहित्य

कमिशनको ठुलो आफर भएपछी

५ years अगाडि

हेरन कमिशनको ठुलो आफर भएपछी, मन मष्तिकमै डालरको असर भएपछी। सत्ताको मात चढ्न थाल्यो सरकारलाई, एम सीसी देशमा ल्याउँने रहर भएपछी। जँहा दमन हुँन्छ त्याँही त बिस्फोट पनि, अबस्य हुँनेगर्छ बिस्तारै ओभर भएपछी। अँगालो हाल्दै नहाल साम्राज्यवाद लाई, एमसीसी पनि बिषालु खञ्जर भएपछी। देश रहेपछि राजनीति पनि गरौँला हामी, देश काँ रहन्छ सरकार बेखबर भएपछि। […]

कला /साहित्य

उनिहरु जन मित्रताको बिरुद्ध भएका छन

५ years अगाडि

उनिहरु जन मित्रताको बिरुद्ध भएका छन, दुबै देशका जनता रणभूमिमा लएका छन। सदियौँ देखि जनता बिच गाढा मित्रता थ्यो, कुन्नि किन मित्रताकै सिमापारी गएका छन। नेताले पनि गर्छन असमान सन्धि सम्झौता, गलतिको परिणाम नै जनताले सएका छन। यँहा अरुको भन्दा छिमेकिको डरछ सदयौँ, उसैका कारण कयौँ आसियान ढएका छन। हाम्रै देशका युवाले उतै पौरखपोखे आफ्नो, […]

कला /साहित्य

औजार!(कथा)

५ years अगाडि

सुरेशकुमार पान्डे। बिद्रोहको लहर चलेकोछ,प्रजाहरुको एकजुट्ताले मेरो पुर्खा देखि चल्दै आएको राजपाठ भत्ताभुङ्ग हुँने निश्चित छ।यो खतरा बाट कसरी जोगाउँ?बिक्रमले आफ्ना बाटै गन गन गर्दै”कहिले बगैचाको यो कुना कहिले पल्लो कुना घुम्छ।बाताबर्ण साँचै भन्दा असहज थियो!राज तन्त्र मुर्दावाद!मुर्दावाद!जनाधिकार बहालगर!बहालगर!अलि परै बाट आएको र्याली को गगनभेदी नाराहरुले राजाको मुटु धक-धक भयकोछ।उस्लाई भाउँन्ने होला झैँ लाग्छ। त्यहि […]

कला /साहित्य

हमही गुमराह होगएथे साहिद नसमझ,

५ years अगाडि

जिएँगे या मरेँगे हमही ए बतनके लिए, सिरकी पगही काफि है कफनके लिए। हमही गुमराह होगएथे साहिद नसमझ, सब कुच्छ भुल गएथे अप्ने पनके लिए। हमारी ख्वाईश तो मानव हितमेही रही, कुच्छ तो माएने लग्तेहैँ अमन के लिए। अप्ना जताकर लुट्नेकी आद्त नहि थी, वही माहिर हैँ यह सभी कथन के लिए। बचाया है हामने […]

कला /साहित्य

चाहिदैन नीति नियम साँच्चै हो,

५ years अगाडि

सबै मख्ख पर्छन जी हजूर भए, राजनिति मा पनि कोहिनूर भए। चाहिदैन नीति नियम साँच्चै हो, खोल्टीमा सदै दाम भरपुर भए। उ जता पनि ठिक्क हुँन्छ हजूर, फालतु उनै पक्का बेकसूर भए। चोर चोर चचेराभाई हुँन्छन पनि, कस्को लाग्छ सम्बन्ध मधुर भए। जब रातो जण्डा धनी ले बोक्यो, उनकै दृष्टीमा गद्धार मज्दूर भए। क्रान्ती कोईराको […]

कला /साहित्य

देश बलियो हुँनलाई युवा शक्ती हुँनैपर्छ

५ years अगाडि

हाम्रो देश मा आर्कैले चलाए पछि सरकार, उसैले निजी स्वार्थमा ढलाए पछि सरकार। कसोगरी हुँन्छ बिकाश देशभित्र अब हाम्रो, सरकार भित्रनै आर्को पलाए पछि सरकार। कुर्चीमा पुग्न लाई अपबित्र गठ बन्धन हुँदा, हुँदैन बलियो लाछीहरु रलाए पछि सरकार। अबिस्वाश झाँगिदै जानु स्वभाबिक नै होला, देश भीत्र भ्रष्टचार लाई फलाए पछि सरकार। कति दिन सम्म जोगिएला […]

कला /साहित्य

आगो!(कथा)

५ years अगाडि

सुरेशकुमार पान्डे। बन मा लागेको आगो सबैले देख्छन तर मन मा लागेको आगो भने कसैले देख्दैनन!शन्ते ले आफ्नो आरनमा खलाति धुँदै नजिकै बसेका दिनु तिर हेर्दै भन्छ।शन्तेका आँखा राता-राता थिए मानौ रातै भरीको अनिदो जस्तै देखिन्थ्यो।उस्ले आगामा रातो भयको हँसियालाई बिस्तारै घनले ठाक-ठाक पार्दै त्यो बाट धार निकाल्ने प्रयात्न गर्दै,म स्यानो पिरले यो आफ्नो पेसामा […]

कला /साहित्य

देश बिदेश जनता रोग भोकले मरेका छन

५ years अगाडि

देश बिदेश जनता रोग भोकले मरेका छन, यता मत्री सत्ता खोसा खोसमा परेका छन। लाज सर्म पचाए सडक सदनमै मारामारी, एक ले आर्काको कुर्ची खोस्न सरेका छन। बबाल छ यार मेरो देशको कथा र ब्याथा, भारु अनि डालर वालाले गर्नु गरेका छन। युवालाई कोविडले बेरोजगार बनाए पछि, जनता झनै गरिबी रेखा मुनी झरेका छन। जसको […]

कला /साहित्य

“साइनो सिर्जना र अभियान”

५ years अगाडि

साइनो– सम्बन्ध र सिर्जना=नयाँ रचना हाे । साइनो नेपाली शब्द हो। साइनु नै साइनो हो भनेर नेपाली बृहत् शब्दकोशले परिभाषित गरेको छ। नेपाली समाजले साइनोलाई नाता सम्बन्धका रुपमा अर्थ्याउँछ। गण्डकी प्रदेशतिर सैना शब्दले साइनोको प्रतिनिधित्व गरेको पाइन्छ। यसरी हेर्दा साइनो शब्दको शाब्दिक अर्थ नाता सम्बन्ध नै हो भन्ने स्पष्ट हुन अाउँछ। साइनोलाई संस्कृतमा बन्धु बान्धव […]

कला /साहित्य

सपना!(कथा)

५ years अगाडि

सुरेशकुमार पान्डे। हाम्रो जिन्दगी त जसरी तसरी यस्तैपनि कट्यो।छोरा छोरीलाई राम्रो शिक्षा दिन सके गरिबका बच्चापनि डाक्ट्र ईञ्जिनियर बन्न सक्छन!शुभमले आफ्नो थकाई मेटाउँन दिब्य सपना प्रयोग गरेको थियो। उस्ले सिला तिर हेर्दै पछ्याउरीले पसिना पुच्दै भन्यो।तपाँईपनि दिन रात यहि सपना मा डुब्नुहुँन्छ!भन्दै खिसिक्क हाँस्छिन।आखिर कस्को चाहाना हुँदैन बच्चाहरु डाक्टर ईञ्जिनियर बनाउँने,राम्रो पर्वरिश गर्ने।शुभम र सीलाका […]

कला /साहित्य

अमेल साईनो लगाउँदा पछुतो लाग्यो,

५ years अगाडि

अमेल साईनो लगाउँदा पछुतो लाग्यो, आफ्नो भनी फकाउँदा पछुतो लाग्यो। जड्यो भोको पेटले नै अनैतिक नाता, दुष्ट पौरखमा अघाउँदा पछुतो लाग्यो। परायाको होईन आफ्नैले मारे शन्तान, आफ्नै ले दुष्ट जुटाउँदा पछुतो लाग्यो। हामि पौरखिका शन्तान पसिना बेच्दा, हृदया अचानो बनाउँदा पछुतो लाग्यो। थाहानै थियो स्वर्ग तुल्य छ हाम्रो देश, युवाशक्तिलाई पठाउँदा पछुतो लाग्यो। सिश्नु आटो […]

कला /साहित्य

किसिको भी नहिँहै पता कल कहाँ होगा,

५ years अगाडि

(आज एउटा हिँदीमा गजल लेखेको छुँ। सुझाबको सबै सँग अनुरोध र आसा छ।) गजल! किसिको भी नहिँहै पता कल कहाँ होगा, है गर जानकारी तो बता कल कहाँ होगा। जिवन तो सफर और शंघर्षका मिश्रणहै, आज मज्दुर कलकत्ता कल कहाँ होगा। कामही प्यारा होता है इन्शान होता निहि, आज है अपना हि जता कल कहाँ […]

कला /साहित्य

भलाद्मी!(लघुकथा)

५ years अगाडि

सुरेशकुमार पान्डे। कथा! सामन्तहरुले कसैका खोर भित्रका बोक छाडेनन,गरीब ज्यामिको रगत र पसिनामा पौडिखेले,उन्कै पौरखमा मताएकाछन। यो देश लाई सामन्तिहरुले नाङ्गेझार पारे,तपाई हाम्रो टाउकामा रिणको पगडी गुथाए।बचपोखराको चौरमा सेते ले आफ्नो मनतब्यको क्रममा भन्छ।आज यँहा आम सभाको कार्याक्रम थियो।जस्लाई बिथुल्न त्यो बेलाका पंञ्चहरुले ठुलो सडयन्त्र रचेका थिए।केहि दिन पहिले देखि प्रचार परसार गरेर यँहा आमा […]

कला /साहित्य

परिणाम! (कथा)

५ years अगाडि

सुरेशकुमार पान्डे। कथा! यो पिउँने चिच होईन यस्लाई पिउँनै हुँदैन यस्ले नोक्सान गर्छ! भन्दै भोला रामले आफ्ना छोरा छोरीलिई सम्झौँछन उन्को हातमा रौसिको गिलिस र एउटा बोतल नजिकै को टेबुलमा राखेका थिए।साँझपरेको बेलामा पुतलीले भित्र भान्शा पकाउँन थालेकि थिईन।भोला रामका पाँच भाई बैना मध्य दुई भाई र तिन बैनिहरु थिए।उनिहरुले चारै तिरबाट आफ्नो बाबा लाई […]