बाजुरा– प्रथम राष्ट्रिय कोदो दिवस विभिन्न कार्यक्रम गर्दै बाजुरामा पनि मनाइएको छ । जिल्लाका ९ वटै पालिकाहरुले ‘कोदोजन्य परिकारको आहारः खाद्य सुरक्षा र स्वस्थ जीवनको आधार’ भन्ने नाराका विभिन्न कार्यक्रम गर्दै दिवस मनाएका हुन् ।

सरकारले २०८२ असार २३ गतेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकको निर्णयअनुसार हरेक बर्ष साउन १६ गते कोदो दिवस मनाउने निर्णय गरेको थियो ।

स्थानीय तहरुले दिवस मनाउँदै जिल्लाका प्रायः सबै ठाउँमा उत्पादन हुने कोदो उत्पादन घट्दै गएको भन्दै यसको उत्पादनमा वृद्धि र प्रवर्द्वन गर्न सबै लाग्नुपर्नेमा जोड दिएका छन् । जिल्लाका स्थानीय पालिकाहरु सरकारले कोदोलाई राष्ट्रिय दिवसका रुपमा मनाउने घोषणा गरेसँगै रैथाने बालीहरुको संरक्षण र प्रवद्र्धनमा जुटेका छन् ।

त्यस्तै बाजुराको सदरमुकाम स्थित बडीमालिका नगरपालिकाले पनि राष्ट्रिय कोदो दिवस भव्य रुपमा मनाएको छ । पालिकाले मालिका माविमा कोदो दिवसको अवसरमा खुला वक्तृत्वकला प्रतियोगीता कार्यक्रम गरेको जनाएको छ । रैथाने बालीका रुपमा रहेको कोदोको उत्पादन, संरक्षण र प्रवर्द्वन गर्ने उदेश्यले  ‘कोदोजन्य परिकारको आहारः खाद्य सुरक्षा र स्वस्थ जीवनको आधार’ भन्ने  नाराका साथ  विद्यार्थीहरुविच वक्तृत्वकला प्रतियोगीता सञ्चालन गरेको नगरपालिकाका कृषि विकास शाखाका रमेश विकले बताए । मालिका माविका प्रधानाध्यापक शुभराज पाध्यायको अध्यक्षतामा सञ्चालन भएको कार्यक्रममा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत पदम बहादुर माझी प्रमुख अतिथि रहेका थिए ।

त्यस्तै, जिल्लाको बडीमािलका नगरपालिका स्थानीय तहबाट कोदो दिवस मनाउन देशकै पहिलो पालिका भएको नगर प्रमुख अमर बहादुर खड्काले बताएका छन् । बडीमालिका नगरपालिको आर्थिक बर्ष २०८१।८२ को नीति तथा कार्यक्रममा रैथाने बाली कोदोलाई प्राथमिकता दिदैँ मंसिर १ गतेलाई कोदो दिवस मनाउँदै आएको छ । नगर प्रमुख खड्काले बडीमालिकाले दिवसलाई संघ सरकारले पनि साउन १६ लाई राष्ट्रिय कोदो दिवस मनाउने घोषणा गरेको भन्दै यसले पोषण, खाद्य सुरक्षा तथा कृषि विविधिकरणमा टेवा पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे ।

नगरपालिकाले विगत केही बर्ष देखि रैथाले बालीको संरक्षण गर्न विभिन्न कार्यक्रमसँगै विद्यालय दिवा खाजामा समेत कोदोजन्य परिकार समावेश गरेको छ । त्यसैगरी, गत आर्थिक बर्ष २०८१।८२ मा जिल्लाबाट करिब ५० लाखको कोदो बाहिर निर्यात भएको कृषि ज्ञान केन्द्र बाजुराले जनाएको छ । जिल्लामा ५ हजार २ सय ५० हेक्टर क्षेत्रफलमा करिब ६ हजार मेट्रिकटन कोदो उत्पादन हुने गरेको छ । जिल्लामा पछिल्लो समय कोदो उत्पादन दिनप्रतिदिन घट्दै गएको छ भने यसको महत्व बढ्दै जाँदा करोडौंको कोदो जिल्लाबाट ठूलाठूला सहरमा निर्यात हुदैँ आएको छ ।

पछिल्लो समय लोपोन्मुख अवस्थामा रहेको रैथाने बाली कोदोको उत्पादन घटदै गएपनि यसको महत्व भने बढ्दै जान थालेको छ । स्वास्थ्यका लागि बहुुपोषण एवं औषधीयजन्य गुण रहेको कोदोको माग बढ्दो रहे पनि त्यस अनुुसार उत्पादन भने हुन सकेको छैन । कृषिको राष्ट्रिय तथ्याङ्कअनुुसार धान, मकै, गहुँ पछि चौथो बढी उत्पादन हुने अन्नमा कोदो बाली पर्दछ । सरकारले कोदोजन्य बालीहरूको आयात रोक्न, उत्पादन तथा उत्पादकत्वमा वृद्धि तथा यसको प्रवर्द्वन गर्ने उद्देश्यले पहिलो पटक राष्ट्रिय कोदो दिवस मनाउने निर्णय गरेको छ ।