कामसूत्रको नाम सुन्नेबित्तिकै मान्छेमा केही हिचकिचाहट र केही अप्ठ्यारो महसुस हुन्छ। यो वास्तवमै मान्छेको सोचाइमा भर पर्ने कुरा हो । झण्डै २००० वर्ष पुरानो यो पुस्तक आफैँमा एउटा विषयको लागि पूर्ण छ । यो राम्रो र खुसी जीवनको लागि विशेष छ । यसले यौन जीवनमा कसरी ऊर्जा, सन्तुष्टि र आनन्द प्रदान गर्ने भन्ने बारेमा ज्ञान दिने गर्छ ।
कामसूत्रको उद्देश्य समाजलाई दिशा दिनु हो
यौन सम्बन्धी केही अंशबाहेक कामसुत्रले समाजको रहनसहन, उठ्ने बस्नै शैली, कसरी आकर्षक देखिने भन्ने जस्ता विषयमा सुझावहरू दिने गर्छ । यो बताइएको छ कि सुन्दर र सक्षम युवा कसरी बन्ने ? त्यस्तै प्रकारले, सद्गुणी महिलामा चाहिने गुणहरू के-के हुन् । जसले सबैको मन खुसी पार्नेछ। यस शास्त्रले सुझाव दिन्छ कि यी गुणहरूलाई कार्यान्वयन गरेर धेरै कुरा सिक्न र जान्न सकिन्छ । जब अधिकभन्दा धेरै मानिसहरूले यस धर्मशास्त्रको ज्ञानबाट फाइदा लिन्छन्, तब यसले एक सभ्य समाजको निर्माण गराउँछ ।
सुखी हुनु वैवाहिक जीवनको जग हो
ऋषि वात्स्यायनको यो प्राचीन शास्त्रले भन्छ कि जीवनमा सृजनशीलता र खुसीको अनुभूति दिने यौन कुनै खराब कुरा होइन । यो एक सुखी विवाहित जीवनको आधार हो। यौनको क्रममा, पति र पत्नीले एकअर्काप्रति पूर्ण समर्पणको अनुभूति गर्छन्। आत्मा र आत्माको साथ शरीरको मिलन रहेको छ। यो युनियनबाट नै खुसी र बच्चाको समेत जन्म हुन्छ। परिवार बढ्छ, समृद्धि हुन्छ।
कामसूत्र र हिन्दु परम्परा
यो विश्वास छ कि प्रेम कामसूत्रको मूल हो। हिन्दू जीवनशैलीमा धर्म, अर्थ र मुक्तिको साथ कामलाई विशेष महत्त्व दिइएको छ । काम वा यौनलाई देश, समय र परिस्थिति अनुसार अर्कै हिसाबले हेर्न थालियो । धर्म र अर्थपछि हिन्दु मान्यतामा कामको विशेष स्थान छ। वास्तवमा, त्यहाँ काम र अनुभूति छ जुन सबै पाँच इन्द्रियहरूले आनन्दको अनुभव गर्छन्।
आध्यात्मिकतामा
यौन ब्रह्माण्डको रचनात्मक शक्ति हो । जे छ त्यो कामको कारणले गर्दा हो । एक मानवमा काम शक्ति शारीरिक, मानसिक र आध्यात्मिक रूपमा हुनसक्छ । जहाँ आकर्षण छ, उत्साह छ, प्रेरणा छ, त्यहाँ कुनै न कुनै रूपमा ऊर्जा प्राप्त हुन्छ। त्यसकारण प्रकृति सुन्दर र प्रेरणादायक देखिन्छ।
जब यौन गलत हुन्छ
जब जवान व्यक्तिको सहमति बिना बलपूर्वक यौन गरिन्छ तब यो गलत हुन्छ। लगभग जताततै यो एक अपराधको रूपमा वर्गीकृत छ। त्यस्तै, जब यौन एक निहित चासो र घृणाको भावनासँग गरिन्छ, तब पनि यो गलत हुन्छ ।
घरलाई सुन्दर बनाउने कला
कामसूत्रले घरको सजावट र यसको महत्त्व पनि वर्णन गर्छ। राम्रो बगैँचा र भान्छाको सजावट, भान्छा नजिकैको बगैंचाको महत्त्व, साथै यी बगैंचाको सुन्दरताले व्यक्तिको विकास र दिमागमा के प्रभाव पार्छ भन्ने पनि यसमा उल्लेख हुन्छ । यति मात्र होइन समग्र घरको सजावट सम्बन्धी महत्त्व पनि यसले रेखांकित गरेको हुन्छ।
संगीतलाई महत्व
कामसूत्रमा संगीतलाई विशेष स्थान दिइएको छ । संगीत आफ्नै लागि विशेष हुन्छ। एक पुरुष वा महिला जो नृत्य, गायन वा खेलमा निपुर्ण छ उसले सजिलैसँग अर्कोलाई मन पर्ने बनाउन सक्छ। कामसूत्रले साँझ संगीत र मनोरन्जनमा विशेष महत्त्व दिन्छ ।
महिलाको स्थान
पुरातन भए पनि कामसूत्र आज पनि धेरै प्रासंगिक छ। यस पुस्तकमा महिलाको खुशीलाई धेरै ध्यान दिइएको छ । आदर्श घर यस्तो हुनुपर्छ जहाँ महिलाको व्यक्तिगत जीवन विल्कुल स्वतन्त्र हुनुपर्छ भन्ने मान्यता दिइएको छ । श्रीमान्, घरका मालिक र राजासम्मलाई पनि कतै बाहिर जानुपूर्व महिलाको अनुमति आवश्यक हुन्छ भनिएको छ । महिलामाथि कुनै हस्तक्षेप गर्नुहुन्न भन्ने मान्यता छ ।
दिनचर्याको विवरण
कामसुत्रमा राम्रो दिनचर्याको बारेमा पनि वर्णन गरिएको छ। यसमा दिनको शुरूआत धार्मिक समारोहहरू र स्वच्छता, नुहाउने आदिबाट गर्नुपर्ने उल्लेख छ । पछि पूजा राज्य वा व्यापारिक कार्यहरू गर्न सकिने उल्लेख छ । खाजापछि, घोडाहरू वा अन्य प्रिय जनावरहरू, मनोरन्जनको अन्य साधनहरूको साथ भ्रमण पनि गर्न सकिन्छ । यसपछि बेलुकीको स्नानमा समय बिताउनु, सुगन्धित तरल पदार्थ, संगीत, भजनहरू आदिमा रमाउनु उपयुक्त हुने कामसूत्रमा उल्लेख छ ।