बाजुरा–बर्षायाम शुरु सँगै बुढिगंगा नदिले कटानले गर्दा बाजुरा र अछाम जिल्लामा खेतियोग्य जमिन बगरमा परिणत हुदै गएका छन् । गत बर्ष साउन २५ गते बुढिगंगा नदिमा आएको बाढिले खेतियोग्य जमिन बगाउनुका साथै बगरमा परिणत गरेको थियो ।
यो बर्ष पनि बर्षातको समयमा नदिले निरन्तर कटान गर्दै जाँदा बाजुरा र अछामका दर्जनौ बस्ति नदिको जोखिममा रहेको स्थानियले वताएका छन् । बुढिगंगा गरपालिका १ अमकोटमा १ सय ७ परिवारको खेतियोग्य जमिन बुढिगंगा नदिले कटान गरेको छ भने त्यस्तै सोही नगरपालिका ३ ताप्रिसेरामा रहेको ५० परिवारको जग्गा बगरमा परिणत भएको वडा अध्यक्ष हिरा थापाले बताएका छन् ।
बडिमालिका नगरपालिका २ घागरमा गत बर्ष खेतियोग्य जमिन कटान हुदै यो बर्ष बर्षात शुरुवात सँगै नदिले कटान गर्न शुरु गरेको छ । आफ्नो १९ मुरि धान फल्ने खेत बगाएको छ, घर पनि पुणर् रुपमा जोखिममा भएकाले घरनै छोडेर लेख तिर बसाई सर्न लागेको स्थानिय हिरा पाध्ययाले वताएका छन् । धान फल्ने खेत नै नदिले कटान गरेपछि खाद्य सकंट सम्भाबना समेत बढेको छ ।
नदिका कारण बडिमालिका नगरपालिका २ पानि नाउलामा २५ परिवारको जग्गा नदिने पुरै कटान गरेको स्थानिय धन बढुवालले वताए । प्रत्येक बर्ष कटान गर्दै आएको थियो, यो बर्ष देखि पुणर् रुपमा खेतियोग्य जमिन बगाएको उनले वताए । त्यस्तै त्रिबेणी नगरपालि ३ वडा र बुढिगंगा नगरपालिका ३ वडाको खेतियोग्य जमिन नदिले कटान गदै आएको बुढिगंगा नगरपालिका नगर प्रमुख दिपक बिक्रम शाहले वताएका छन् । नदिको छेउमै रहेका ताप्रीसेरा, राप्का, बार्जुगाडा, मौर लगायत बजार उच्च जोखिममा रहेको शाहले वताए । तल बाट नदिले कटान गर्दै आए पछि बजार जोखिममा रहेका छन्, केही बिस्थापित भइसेको उनले वताए ।
त्यस्तै बुढिगंगा नदिले अछाम जिल्लामा पनि खेतियोग्य जमिन कटान गदै आएको साँफेबगर नगरपालिका २ बस्ने कमल साउदले वताएका छन् । साँफेबगर नगरपालिकाको बुढाबगर, ठाँटि, साँफे र कालिमाटिमा खेतियोग्य जमिन कटान गर्दै आएको छ । जग्गा कटान गर्दै आएपछि बस्ति समेत जोखिममा रहेको स्थानियले वताएका छन् । बुढिगंगा नदिले अछाममा रहेको धार्मिक स्थल बजैनाथ क्षेत्रको केही भुभाग पनि कटान गर्दै आएको छ । मन्दिर पनि नदिको चपेटमा परेको छ ।
नदिको मारमा साँफे मार्तडी सड्क खण्ड पनि परेको छ । अछामको साँफे देखी बाजुराको मार्तडी सम्म ५७ किलोमिटर मध्ये अधिकांश सड्क खण्डको नदिकै किनारमै रहेको छ । साँफे मार्तडी सडक खण्डको ताप्रिसेरा देखी पानिनाउँला सम्म २० ठाँउ भन्दा बढि क्षेत्रमा पहिरो गएको छ ।
बाजुराको गौमुल गाउँपालिका, बडिमालिका नगरपालिका, बुढिगंगा नगरपालिका र त्रिबेणी नगरपालिकाका तटिय क्षेत्रका जोखीम बस्तीको ब्यबस्थापनमा कसैको ध्यान गएको देखीदैन । बुढिगंगा नदिको बहाफ संगै तटिय क्षेत्र कटान गर्दा दर्जनौ बस्ती बगाएको छ तर तिन ओटै सकार बाट कुनै पहल भएको देखीदैन । तत्कालीन अबस्थामा पालहरु दाल चामल दिएको भए पनि दिर्घकालिन योजना नबनाएकै कारण आउने बर्षाको समयमा पनि दर्जन बढि बस्तीहरु झन जोखीममा रहने देखीन्छन ।
गएको साउन २५ गते गएको बाढिले एक गाउँपालिका र तिन नगरपालिकाका गरि दर्जन बढि बस्तीहरु जोखीममा परेका भए पनि स्थानीयले सरकारबाट कुनै सौलियत नभएको गुनासो गरेका छन । बुढिगंगा नदिले तिन झोलुुङ्गे पुल र गाडि गुडन् एउटा बेलिब्रिज बगाएको थियो । त्यो बेलाबाजुरा जिल्ल्ला देखी अछामको साफेँँ सम्मका तटिय क्षेत्रममा रहेका बस्ती जोखीममा रहेका बेला तत्त्कालीन गृह मन्त्री रामबहादुर थापा सहित प्रदेशका मुख्य मन्त्रि र मन्त्री समेत बाजुरा पुगरे अनुुगमन गरेको भएपनि कटान रोक्नका लागि कुनै काम नगरेको पाईएको छ ।